Historia osadnictwa żydowskiego w Będzinie sięga średniowiecza, a gmina żydowska istniała tu już w XVI w. Przez wiele stuleci Będzin był najważniejszym w regionie ośrodkiem życia żydowskiego, a jego lokalizacja na południowo-zachodniej granicy Królestwa Polskiego, nadawała specjalne znaczenie miejscowej gminie. Przed drugą Wojną Światową miasto posiadało silną społeczność żydowską liczącą blisko 30 tyś osób co stanowiło 50% mieszkańców miasta.

Uważamy za niezwykle ważne podjęcie działań edukacyjnych angażujących lokalną społeczność w praktyczną ochronę żydowskiego dziedzictwa lub przynajmniej zwiększenie jej wiedzę na temat żydowskiej historii miasta i regionu.

Jesteśmy to winni tym pokoleniom będzińskich Żydów, którzy budowali nasze miasto, ale powinniśmy to zrobić również dla dzisiejszych mieszkańców, aby poznali oni i docenili bogate dziedzictwo żydowskie, które jest przecież naszą wspólną historią.


Fundacja Brama Cukermana złożona została 10 marca 2009 roku w Będzinie z inicjatywy Karoliny i Piotra Jakoweńko. Impulsem do jej powstania była potrzeba uratowania żydowskiego domu modlitwy znajdującego się w tzw. Bramie Cukermana, w którym zachowały się zabytkowe polichromie.


Głównymi celami naszej działalności są:

Ochrona zabytków kultury żydowskiej oraz upamiętnianie wielowiekowej obecności Żydów w Będzinie i regionie

Edukacja lokalnej społeczności oraz działania na rzecz tolerancji i porozumienia między kulturami

Badania nad historią i życiem Żydów w Będzinie i regionie