ur. 1924, Będzin
zam. Będzin / Moskwa / Tucson (USA)
ocalała z Zagłady autorka wspomnień
Jadzia Szpigelman uczęszczała do gimnazjum Fürstenbergów w Będzinie.
Jako członkini syjonistycznego Hanoar Hacijoni w maju 1943 r. została wysłana
z będzińskiego getta do Krakowa w celu zdobycia broni. Uczestniczyła
w akcjach szmuglowania broni do getta. Okupację przeżyła na aryjskich papierach.
Jest współautorką książki pt. Stolen Youth: Five Women’s Survival in the
Holocaust, wydanej przez Yad Vashem w 2005 r. Opisuje swoją historię młodej
kobiety, która przeżyła więzienia zarówno nazistowskie, jak i sowieckie.
Mając 17 lat była członkiem ruchu oporu w getcie będzińskim. W sierpniu
1943 r. jej rodzina została deportowana do Auschwitz, a ona uciekła na Słowację
(tam poznała swojego przyszłego męża). Partyzanci sowieccy zabrali ją
do Moskwy, gdzie miała być uhonorowana jako bohaterka, ale zamiast
tego została uwięziona na Łubiance i już nigdy nie zobaczyła
swego męża. W więzieniu urodziła syna – oboje cudem przeżyli.
W 1948 została deportowana do Polski. Później osiadła w USA (Arizona);
w 1951 poślubiła Richarda Leo Lipskiego.