D ą b r o w a
G ó r n i c z a

 

Hurtownia Manufaktury
w Dąbrowie Górniczej

KRÓTKI RYS HISTORYCZNY DĄBROWY GÓRNICZEJ

Chociaż Dąbrowa Górnicza jest młodym miastem i prawa miejskie uzyskała dopiero w 1916 roku, to teren dzisiejszego miasta jest bogaty w archeologiczne ślady wczesnośredniowiecznego osadnictwa. Na ich podstawie można ustalić od X wieku istnienie Łośnia, a od XII wieku Strzemieszyc, będących w średniowieczu ośrodkiem wytopu metali. Od III rozbioru w 1795 r., Dąbrowę z pozostałymi ziemiami dzisiejszego Zagłębia Dąbrowskiego przyłączono do Prus (Nowy Śląsk). Mniej więcejwtedy powstała mapa tych okolic, z której odczytać można, iż zalążkiem dzisiejszego miasta była wieś zlokalizowana przy trakcie prowadzącym z Krakowa na Śląsk. W ówczesnej wsi funkcjonowała karczma, kuźnia, studnia i kapliczka. Koniec wieku XVIII, to intensywny rozwój gospodarczy wsi, spowodowany odkryciem złóż węgla kamiennego. Już w 1796 r. z inicjatywy władz pruskich rozpoczęto budowę pierwszej odkrywkowej kopalni węgla kamiennego, która otrzymała nazwę „Reden” (odnazwiska hr. Fryderyka Wilhelma Redena). Od 1815 r. Dąbrowa została włączona do Królestwa Polskiego. Przy kopalni „Reden” powstało osiedle robotnicze, następnie pierwsza w Dąbrowie szkoła elementarna oraz szpital. W roku 1839 zakończono budowę Huty Bankowej, która przyczyniła się do intensywnego rozwoju miasta. Jej lokalizacja w centrum dzisiejszej Dąbrowy Górniczej przesądziła o układzie urbanistycznym miasta. Na przełomie XIX i XX wieku Dąbrowa była największym skupiskiem inteligencji technicznej w Zagłębiu Dąbrowskim; jej kuźnią była Szkoła Górnicza Sztygarka. W latach okupacji hitlerowskiej Dąbrowa Górnicza wraz z całym Zagłębiem Dąbrowskim została włączona do Rzeszy, jako część „rejencji katowickiej”. Po wojnie jednym z głównych celów ówczesnych władz stało się przywrócenie do życia przemysłu i jego intensywny rozwój. W latach 1972-76 wybudowano największy w kraju i jeden z największych w Europie Kombinat Metalurgiczny Huta Katowice – obecnie ArcelorMittal Poland S.A. Historia dąbrowskiego górnictwa zakończyła się w 1995 roku, kiedy to wydobyto ostatnią tonę węgla z kopalni „Paryż”. Miasto rozpoczęło budowę nowej tożsamości...

MATERIAŁ ŹRÓDŁOWY WYKORZYSTANY DO OPRACOWANIA TABLIC INFORMACYJNYCH:
- Książka Adresowo – Reklamowa Zagłębia Dąbrowskiego dla przemysłu i handlu 1922 rok. Sosnowiec 1922.
- Przewodnik Gospodarczy województw: Kieleckiego, Krakowskiego i Śląskiego 1938. Sosnowiec 1937.
- Archiwum Państwowe w Katowicach: Akta miasta Dąbrowy Górniczej (nr inwentarza 775).


OPRACOWANIA DO RYSU HISTORYCZNEGO DĄBROWY GÓRNICZEJ:
- Starościak Włodzimierz: 280 lat historii Dąbrowy Górniczej. W 90 – lecie uzyskania praw miejskich.
Dąbrowa Górnicza 2006.

- Kantor - Mirski Marian: Dąbrowa Górnicza. Opracowanie i przypisy: Jan Przemsza – Zieliński.
Sosnowiec – Dąbrowa Górnicza 1994.